Voorzitter,
Rooskleuriger zoals de zaken door CDA en EML de afgelopen dagen in de pers zijn geschetst worden ze voor ons niet. De hosanna-toon die het college in de krant aanslaat is echt de onze niet. We schrikken er van. De beelden die worden opgeroepen over een hardwerkend college zijn volkomen onterecht. Onze waarneming: we zien een aantal collegeleden letterlijk ‘op hun handen zitten’. Het beeld bijvoorbeeld dat de portemonnee van onze mensen van Eijsden-Margraten wordt ontzien, is een voorbeeld van fake news waar de huidige wereldleiders een puntje aan kunnen zuigen. De afvalstoffenheffing stijgt immers met ca. 40 per huishouden! Met grootse gebaren zonnepanelen uitstrooien over ons landschap zonder betrokkenheid van de mensen van Eijsden-Margraten en aankondigen dat het fietspad over de Bukel niet haalbaar is zonder enig overleg met de belanghebbenden getuigen van bestuurlijke arrogantie. Over de gevolgen van de forse bezuinigingen bij kunst, cultuur en sociale zaken met onmiddellijke gevolgen voor de mensen geen woord!
De VVD heeft niet deelgenomen in de laatste Beeldvormende Vergadering. Dit omdat we ons geen beeld meer hoeven te vormen van de voornemens van dit college dat namens de EML en CDA opereert. Het beeld is volstrekt duidelijk namelijk een ondoorzichtige wolk, een nevel van woorden, teksten, voorstellen. Kortom een brij zonder enige samenhang en daardoor zonder enige handelingsgerichtheid. U gaat gewoon door met steeds verder stapelen van ambities om die vervolgens weer niet waar te maken. Dat beeld kennen we inmiddels uit ons hoofd en dat hoeven we niet met aanvullende nietszeggende antwoorden nog verder te completeren. Verhelderende vragen worden terzijde geschoven, ontweken via ambtenaren of achter muren van onbegrip weggemoffeld. In de laatste beeldvormende vergadering zagen we raadsleden met een volstrekt disrespect voor collega-raadsleden en de voorzitter. Een raadslid praatte gewoon door ondanks dat de voorzitter hem er tot tweemaal toe had op gewezen op het feit dat de vergunningverlening van de bakker aan de overkant geen onderwerp was dat hier aan de orde is. Een EML-burgerlid, schoffeerde platweg de voorzitter.
Twee incidenten in een keten van incidenten het achterliggende jaar rondom het thema respect. Voor de VVD een sleutelthema. Dit telkens weer optredend gedrag dwingt ons tot de conclusie dat het geen incidenten zijn, maar uitingen van een structureel patroon van disrespect dat we verafschuwen en waar we niet aan deel wensen te nemen.
Van de oorspronkelijke inzet door deze raad om het anders te doen en de oppositie er bij te betrekken en draagkracht te vergroten, is niets meer overgebleven. Het Milieubeleidsplan en deze Begroting kennen de volgende openingswoorden: ‘in het Bestuursakkoord 2019 …’. Daarmee spreken dit College en EML en CDA meteen uit dat ze zich niets gelegen laten liggen aan de raadsleden van de andere partijen. Hiermee worden alle liberale mensen uit deze gemeente volstrekt genegeerd. Die inmiddels standaard openingswoorden zijn voor ons een klap in het gezicht. Bij het aantreden van dit college hebben we al onze twijfels uitgesproken over uw oprechte bedoelingen. Wij hebben in deze raad een raadsbreed Raadsprogramma afgesproken: daar hebben we ons achter geschaard en daar staan we uiteraard nog steeds achter. U kwam bij uw aantreden met een bestuursakkoord aanzetten: voorzien van vijftien handtekeningen van raadsleden van EML en CDA. En waar we inmiddels van begrepen hebben, dat dit akkoord door meerdere raadsleden is getekend zonder dat men de inhoud ervan kende! Toen we daar bezwaar tegen maakten, waren zalvende bezweringen van uw kant nodig als ‘we hebben oor en oog voor de inhoudelijke inbreng van alle raadsleden: inclusief de oppositie’. U kreeg van ons het voordeel van de twijfel en hebben we ons aanvankelijke wantrouwen losgelaten om een in deze raadzaal met alle raadsleden een open en kwetsbare vertrouwensrelatie op te bouwen. Om die reden hebben we vanuit de VVD vol ingezet om de hoofdthema’s uit het Raadsprogramma nader uit te werken. We hebben daarbij geopereerd vanuit onze bestuurlijk verantwoordelijkheid in het belang van alle mensen. We namen actief deel aan de verschillende trainingen, scholingen en ontwikkelingsprogramma’s: op raadsthema-avonden zijn we vrijwel steeds voltallig aanwezig geweest. Deze inzet is echter door ingrijpen via het politieke machtswoord in de laatste raadsvergadering een halt toegeroepen, waardoor meteen de opgebouwde bestendige, bestuurlijke, inhoudelijke lijn en samenhang door deze coalitie eenzijdig is afgebroken. U koos voor uw eigen politieke belang en niet voor het algemene belang. Een beter bewijs voor de houding van deze coalitie hoeft hiermee niet meer geleverd te worden en daarmee komt de ware aard van de dames en heren van EML en CDA boven. Wel in woorden de mond vol over ‘anders durven doen’, maar als het er op aankomt simpel zaken blokkeren door het uitspreken van machtswoorden. In raadsvergaderingen meebewegen met onze toonzetting, maar vervolgens bij de besluitvorming massief het College te volgen. Zo wordt in de voorliggende Begroting met geen woord gesproken over de door deze raad unaniem vastgestelde notitie Samenwerking: een werkstuk dat ontstaan is door een werkgroep uit deze raad. Met recht een echt bestuurlijk product! U negeert hiermee gewoon datgene waar u zegt voor te staan. Onbegrijpelijk. De verontschuldiging van uw kant dat het een omissie betreft: dat wil er niet meer in. Dit is eenvoudigweg negeren van positieve bestuurlijke inzet. Ons aanvankelijke vertrouwen in het optreden van deze coalitie is dan ook volledig omgeslagen in wantrouwen. U doet niet wat u zegt en u zegt niet wat u wel doet. Dit wantrouwen wordt verder gevoed door de bewust gecreëerde mist in het proces m.b.t de begroting. De Jaarrekening bevatte een vooraankondiging van sombere tijden, de Burap deed daar met aangepaste cijfers nog een schep bovenop en de Kadernota maakte het geheel nog ingewikkelder en triester door alweer aangepaste cijfers te tonen. Als dan in de vakantie een nieuwe brief met een financieel kader komt zien we daar plotsklaps weer andere meer positief gekleurde cijfers verschijnen. Die zijn vervolgens weer anders zijn dan de uiteindelijke cijfers in deze Begroting. Onnavolgbaar: in een tijdspanne van twee maanden een volstrekt gekanteld beeld. Enige, weldenkende inwoner kunnen wij dit niet meer uitleggen. Ondoorzichtig en we schatten in: bewust onduidelijk! Of - en wellicht nog erger - is dit begrotingsproces een bewijs van bestuurlijk onvermogen.
De laatste raadsvergadering vormde een toonbeeld van de ware aard van de coalitiepartij: EML. EML accepteert mensen binnen haar geledingen die aan zetelroof doen en die zogenaamde politieke partij EML maakt zich daarmee feitelijk schuldig aan zetelheling. Niet het democratische belang van de burgers telt, maar het eigen belang. Nog afgezien van het merkwaardige gedrag van het voormalige raadslid van GroenLinks in deze raad toen hij aangaf fel gekant te zijn tegen het aanleggen van parkeermogelijkheden in de uiterwaarden van Eijsden: een idee notabene van diezelfde groep EML, waar hij nu tot is toegetreden. Niet alleen afkeuringswaardig maar inhoudelijk ook nog zonder ruggengraat.
Recente kwesties als Partounstraat en Sociaal Centrum hebben in Eijsden en ver daarbuiten een geruchtenstroom op gang gebracht, waarbij vraagtekens worden gesteld of door EML-participanten hier niet grenzen van eigen belang en algemeen belang worden overschreden.
In onze analyse is juist EML verantwoordelijk voor de oppervlakkigheid en de nietszeggendheid van de beleidsvoorstellen waar deze coalitie mee komt. Die politieke groepering bestaat uit het grotendeels samenbrengen van mensen die voorheen lid waren van andere partijen uit het totale politieke palet van rechts reactionair tot links en groen. Hun beleidsvoorstellen kunnen vanuit die optiek niet anders zijn dan allerlei onsamenhangende voornemens met voor elk wat wils. Daarmee ligt de sleutel om deze bestuursperiode te redden wat er te redden valt bij het CDA en roepen we onze collega’s van het CDA op tot bezinning. Ga met ons het gesprek aan: oprecht en luisterend en kwetsbaar en open.
Gezien het voorgaande en het steeds weer politiek maken van het eigen belang en daarmee het algemene belang met voeten treden door vooral EML zal de VVD haar lidmaatschap van alle raadswerkgroepen opzeggen. Dit zijn: de stuurgroep Buitengewoon Buitengebied, de werkgroep Samenwerking, de werkgroep participatie, de werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing en de deelname aan Panel Lijn 50.
Het merendeel van de ingezette ontwikkelingen en werkgroepen komt voort uit de resultaten en bevindingen van de Fusie Effect Rapportage. De daarin vervatte constateringen logen er niet om. De interne verhoudingen tussen College en ambtelijk apparaat stonden op scherp. Geluiden die ons tot op vandaag bereiken uit de organisatie stellen ons niet gerust dat in die verhoudingen ook maar enige verbetering is opgetreden. Door de handelwijze in de laatste raadsvergadering geven EML en CDA te kennen daar vooral ook geen oog voor te willen hebben.
Onze zorgen naar aanleiding van de Fusie Effect Rapportage waar we bij de jaarrekening al indringend over hebben gesproken worden door de voorliggende Begroting eerder verdiept. De relatie tussen externe inhuur en hoog ziekteverzuim schreven we een aantal maanden geleden nog met een vraagteken. De teksten in deze Begroting maken daar een uitroepteken van. De medewerkers individueel en organisatie als geheel kunnen de ambitieuze druk of juist het ontbreken er van vanuit het bestuur niet meer aan. De ontsnapping richting ziekteverzuim en vervolgens daardoor weer naar externe inhuur is daarmee een feit. Dit ondanks het feit dat er ca. 25 medewerkers sedert het vertrek van medewerkers die gebruik hebben gemaakt van de toenmalige seniorenregeling zijn bijgekomen. Een groot aantal technisch/organisatorische maatregelen op het gebied van ziekteverzuim raken de kern ervan niet. Die kern is dat door onvermogen van portefeuillehouders om te sturen op de ingewikkelde maatschappelijke problemen, diezelfde bestuurders richting organisatie kijken en steeds meer verantwoordelijkheden en daaraan gekoppelde bestuurlijke onzekerheden naar de ambtenaren verleggen. Daarmee worden onverantwoord grote risico’s met betrekking tot werkstress veroorzaakt. Bij de Jaarrekening heeft u een voorschot genomen op mogelijke arbeidsconflicten die uzelf bestuurlijk veroorzaakt. U blijft volkomen ten onrechte te veel hooi op de vork nemen. Stop daarmee en kom eindelijk met realistische voorstellen en bijbehorende planningen: veel wordt aangekaart om in de initiatieffase alweer stop te zetten, want niet haalbaar. U gaat op uw handen zitten en beweegt niet meer. U stuurt onvoldoende. De portefeuillehouder WMO vond het in de laatste raadsvergadering nodig te vertellen dat juist hij door heel hard werken de WMO-SLA heeft weten af te dwingen met het verzenden van een brief samen met zijn collega’s uit Gulpen-Wittem en Vaals: een brief! Dat is toch niet serieus meer.
Het feit dat betreffende portefeuillehouder de grote afwezige was bij de sluiting van de jeugdgevangenis dat is ernstig. U geeft er daarmee blijk van dat u niet geïnteresseerd bent in het wel en wee van de jeugdigen die daar zorg ontvangen noch voor de medewerkers – 120 in totaal – die nu hun baan verliezen. Of moeten we concluderen dat hij het zo druk had met het afstoten van zijn portefeuille cultuur dat hij de mensen van de grootste werkgever van onze gemeente in Cadier en Keer in de kou liet staan? Of was de wethouder wellicht te druk met het oprichten van het Sociale Centrum in Eijsden, waarvoor onze gemeente geen verantwoordelijkheid draagt? De wethouder levert in dit majeure dossier van de jeugdgevangenis zelf het bewijs dat hij niet staat voor het belang van onze gemeente en de mensen van Eijsden-Margraten. Geen woord wordt door hem gerept over het feit dat er met man en macht gewerkt moet worden om de Kleinschalige Voorziening voor de jeugdzorg te behouden en op te bouwen. Geen woord over de ernstige gevolgen voor het speciale onderwijs en de zo broodnodige begeleiding van extra-kwetsbare jongeren. Wat doet deze portefeuillehouder trouwens met de voorgenomen sluiting van de technische school? Weet hij welke prachtige parel daar wordt weggesaneerd door zijn CDA-collega die het vastgoed in beheer heeft? Het antwoord weten we al: nee. Dit terwijl verleden week de gedeputeerde van de provincie juist daar op bezoek is geweest: hopelijk met de optie om de voorziening overeind te houden. Overigens kent de derde portefeuillehouder - verantwoordelijk voor het project Middenterras - de voornemens en de plannen mbt de invulling van dit strategische belangrijke gebied? We kennen het antwoord op deze vragen. We roepen u met de grootst mogelijke klem op om geen onomkeerbare besluiten te nemen en het gezonde verstand te laten prevaleren door vooralsnog niet over te gaan tot sloop. Het is in de geest van kerkvader Augustinus beter struikelend en zoekend met elkaar de juist weg te vinden, dan blind in marstempo de verkeerde weg op te gaan en te verdwalen.
Onze aandacht wordt in deze Begroting getrokken niet naar wat er in staat, maar juist door wat er niet in staat. Geen woord over de problemen die dit land en daarmee onze mensen en bedrijven treffen in het kader van de stikstofproblematiek en recentelijk PFAS. Mooie verhalen alweer over ons landschap en het beheer en behoud ervan en bovenal de bijzondere rol die daarbij is weggelegd voor onze boeren. Onze boeren zijn boos. En terecht. Er is grote onzekerheid en ergernis. Bouwprojectenkomen tot stilstand of liggen stil. We moeten met elkaar een groot en ingewikkeld probleem oplossen waarbij eén ding in elk geval zeker is: boeren kunnen weliswaar bijdragen tot de oplossing van de stikstofcrisis, maar zij zijn niet de schuldigen. De agrariërs hebben in de voorbije jaren al heel veel gedaan om duurzamer te worden. Alleen al daarom leeft de VVD zeer mee met de hardwerkende boeren die zich niet gewaardeerd voelen door de politiek en het gevoel hebben dat zij alleen moeten opdraaien voor het stikstofprobleem. Het andere dat zeker is, is dat boeren niet de dupe mogen worden van wilde fantasieën over een groene revolutie die je bij linkse partijen ziet. De VVD gaat niet akkoord met radicale ingrepen in onze economie en in onze manier van leven. De stikstof- en PFAS aanpak moet een kans worden voor onze agrariërs en met de grootst mogelijke spoed ingepast worden in het plan met betrekking tot het Buitengewoon Buitengebied. Nu het rijk met 500 miljoen over de brug komt is slim schakelen geboden.
De VVD staat voor realistische belastingen. Geen woord over het feit dat huishoudens komende jaren een lastenverzwaring tegemoet zien voor afvalstoffen van ca 40 Euro. Geen woord ook over het feit dat het toerekenen van 50% van de huur Zoerbeemden en een deel van de kosten van de BsGW aan het riool betekent dat op termijn de burger hiervoor extra zal moeten betalen. Weliswaar put u dit nu uit het rioolfonds maar dit raakt leeg waardoor er in komende bestuursperiodes dekkingsproblemen gaan ontstaan: Een fraai staaltje van problemen doorschuiven naar de toekomst onder het motto ‘wie dan leeft, die dan zorgt’. Mooi weer wordt gespeeld met de OZB van 1.5%. Het College raamt een areaaluitbreiding van 50.000 structureel, wat neerkomt op een bouw-ambitie van vele miljoenen. Als deze idiote ambitie niet wordt gehaald, dan wordt dit weer omgeslagen op de bestaande woningen en betalen de burgers weer 1% extra! Bovendien: in de begroting is een opbrengst OZB voorzien van 5.352.000 terwijl in de meerjarenraming 19-22 voorzien is in 5.252.000. Hier sluipt een verkapte verhoging binnen van 1.9%!
De VVD staat voor onze ouderen en zwakkeren en hun noodzakelijke zorg. Ons programma staat voor goede ouderenvoorzieningen. Adequate ondersteuning vanuit WMO, maar ook preventie, versterken van de kracht van de senior of hulp-vragende zelf. Geen woord over de aantasting van de sociale structuur door wegbezuinigen van bijvoorbeeld MEE, bezuinigingen op inhuur Traject, bezuinigingen op het budget mantelzorg en op het Steunpunt Mantelzorg. Juist onze kwetsbare mensen van Eijsden-Margraten krijgen de rekening voor wanbeleid gepresenteerd en komen nog meer in de kou te staan. Wrang is het dan om de oproep van de wethouder te lezen om zich voor 1 december te melden als mantelzorger: dit strookt niet met het nu wegstrepen van mogelijke overschotten.
Geen woord over de gevolgen van de ingrepen op het terrein van kunst en cultuur, terwijl het boekwerk zelf bol staat met verhalen over DNA en eigen identiteit. Juist cultuur in al haar facetten verstevigt de sociale cohesie. Is identiteit trouwens niet meer dan een hang naar een voltooid verleden dat zo onbekend is dat men er inmiddels alles in onderbrengt om daarmee naar willekeur de eigen identiteit te vullen. En kunt u nu eens eindelijk afspraken maken of consensus bereiken over begrippen als Dichtbij het Leven of Citta slow waar het kostbare van ons leven centraal staat. Daar hoort ook oog hebben voor wat mensen bindt en het waarderen en beschermen van het kwetsbare. Door uw bestuursstijl geeft u er blijk van het gedachtengoed van Citta slow wel erg beperkt in te vullen. En daarmee gaat de portefeuillehouder onderwijs ook nog eens mee naar scholen toe? Kortom: de bezuinigingen op het terrein van kunst en cultuur en binnen het sociale domein tonen het ware gezicht van deze coalitie en is gericht tegen onze bewoners.
De VVD staat voor veiligheid en de leefomgeving. Geen woord over de aanpak van de veiligheid voor onze inwoners van het buurtschap Station bij de hotspots rond het retailpark in Gronsveld, geen woord over de aantasting van de leefomgeving van onze inwoners door de ernstige parkeeroverlast in de Gronsveld en geen woord over het Klooster in Rijckholt. Antwoorden als: we gaan er niet over of de problematiek is zeer complex wuiven we bij voorbaat weg. U laat onze mensen in de kou staan, doordat u blijkbaar niet handelingsbereid wilt zijn.
Wij staan voor woningbouw voor onze jeugd en ouderen. Geen woord over de wijze waarop u de ca. 85 woningen gaat realiseren. Moeten we dat nu al toevoegen aan het lijstje van ambitieuze plannen, die vervolgens toch niet tot realisatie komen? Wordt dit alweer een kat voor onze inwoners? Waarom niet spreiden over meerdere kernen dan alleen Banholt en St. Geertruid. Temeer als er klaarblijkelijk verzet is tegen sociale woningbouw in Banholt, dan meteen verplaatsen naar de andere dorpen is ons advies als Mheer of invulling van het braakliggende terrein aan de Sprinkstraat in Margraten. Afwijzen van sociale woningbouw in Banholt kan onmogelijk betekenen dat die percelen beschikbaar komen voor zelfbouwers.
Ter afsluiting: uw blokkade van de VVD is een feit. In plaats van integratie stuurt u bewust op segregatie. Het eerste jaar hebben we wellicht nog naïef en niet droog achter de oren gedacht dat het mogelijk zou zijn een echte open relatie met elkaar aan te kunnen gaan. Onze uitgestoken hand wordt simpelweg genegeerd. We worden buitengezet. U gaat met deze Begroting voort met het oppoetsen van het koperbeslag van een totaal vermolmde schatkist. Daar gaan we ons niet bij neerleggen: de mensen van onze gemeente verdienen beter.